Wetenschappers ontdekken steeds vaker eigenschappen bij dieren die traditioneel als “menselijk” worden beschouwd, zoals taal en empathie. Het besef dat dieren, net als mensen, in staat zijn tot complexe communicatie en emoties, groeit langzaam maar zeker.
Voorbeelden hiervan zijn witoorpenseelaapjes die elkaar namen geven en prairiehonden die niet alleen waarschuwen voor gevaar, maar ook onderscheid maken tussen verschillende soorten bedreigingen en zelfs menselijke kenmerken zoals de kleur van een T-shirt. Verder blijkt uit onderzoek dat olifanten niet alleen namen gebruiken, maar ook rouwen wanneer een familielid sterft, en dat kraaien zich bewust zijn van hun eigen reflectie, wat duidt op zelfbewustzijn. Primatoloog Frans de Waal benadrukt dat empathie bij dieren eigenlijk vanzelfsprekend is, vooral bij zoogdieren, waar de band tussen moeder en kroost cruciaal is voor overleving.
Hoewel deze inzichten over dieren in het wild bewondering oproepen, zouden ze ook aanleiding moeten geven tot reflectie over hoe we omgaan met dieren in de veehouderij, zoals koeien, varkens en kippen. Het onderzoek van Leonie Cornips naar de taal van koeien toont aan dat koeien met elkaar en met de mensen in hun omgeving communiceren. Dat koeien hel duidelijk protesteren als ze iets niet willen. Dat ze stress en verdriet ervaren als dieren uit de kudde vertrekken, omdat ze naar de slacht gaan. Toch leidt deze kennis tot op heden niet tot vragen over hun leefomstandigheden, laat staat tot een verbetering hiervan.
Wanneer we erkennen dat deze dieren taal, rouw en empathie kennen, dan kunnen niet zonder de vraag of we hen nog wel op de huidige wijze mogen houden in krappe stallen en onder omstandigheden die hun welzijn schaden. Het zou niet voldoende moeten zijn om dit soort onderzoek alleen als ‘leuk’ of ‘interessant’ te beschouwen; het moet de basis vormen voor daadwerkelijke veranderingen. Deze kennis moet leiden tot betere levensomstandigheden voor dieren in de veehouderij, waarbij hun emotionele en cognitieve vermogens serieus worden genomen en gerespecteerd.
